اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر تحمل پریشانی و اسنادهای ارتباطی زنان متقاضی طلاق
محورهای موضوعی : روان شناسیویدا آذری 1 , کبری کاظمیان مقدم 2 * , مهناز مهرابی زاده هنرمند 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول
3 - دانشگاه شهید چمران اهواز
کلید واژه: شفقت درمانی, طلاق, تحمل پریشانی, اسنادهای ارتباطی, ,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف تعيين اثر بخشی درمان مبتنی بر شفقت بر تحمل پریشانی و اسنادهای ارتباطی زنان متقاضی طلاق انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعة آماری پژوهش کلیه زنان متقاضی طلاق شهر بهبهان در سال 1398 هستند. حجم نمونه پژوهش حاضر شامل 30 نفر (15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه کنترل) است که با روش نمونه گیری در دسترس و با توجه به ملاک های ورود به مطالعه انتخاب شدند. افراد گروه آزمایش، مداخلة آموزشی را طی دو ماه در 8 جلسة 90 دقیقه ای دریافت کردند. پرسشنامه های مورد استفاده در این پژوهش مشتمل اند بر مقیاس های تحمل پریشانی (DTS) و اسنادهای ارتباطی (RAM). داده ها با تحلیل کوواریانس تک متغیره و چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان می دهند که بین گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر تحمل پریشانی و اسنادهای ارتباطی تفاوت معنا‌داری وجود دارد. به عبارت دیگر، درمان مبتنی بر شفقت باعث افزایش تحمل پریشانی و بهبود اسنادهای ارتباطی در این زنان می شود (001/0>P). منطبق با یافته های پژوهش حاضر، می‌توان درمان مبتنی بر شفقت را به منزلة روشی کارا در جهت افزایش تحمل پریشانی و بهبود اِسنادهای ارتباطی زنان متقاضی طلاق در نظر گرفت.
: The present study was conducted to investigate the effectiveness of compassion-focused therapy on distress tolerance and relationship attributions in divorced women. It was a quasi-experimental study with pretest, post-test and control group design. The statistical population of the study included all divorced women in Behbahan in 2020. The samples of this study consisted of 30 divorced women (15 in experimental group, and 15 in control group) who were selected through convenience sampling method and according to the inclusion criteria. The experimental group participated in eight ninety-minute sessions during two months while the control group didn’t receive this intervention during the conduction of the study. Distress Tolerance Scale (DTS) and Relation-ship Attribution Measurement (RAM) were the applied questionnaires. Data were analyzed using univariate and multivariate analysis of covariance. The results showed that compassion-focused therapy has been effective on distress tolerance and relationship attributions (P<0/001). According to the findings of the present study, compassion-focused therapy can be suggested as an efficient method in order to increase distress tolerance and relationship attributions in divorced women.
الهایی، حسین؛ کاظمیان مقدم، کبری؛ و هارون ¬رشیدی، همایون (1399). اثربخشی طرحواره درمانی بر بهبود اسنادهای ارتباطی و عملکرد جنسی زنان آسیب ¬دیده از روابط فرا زناشویی همسر. مطالعات روانشناختی، 16(2)، 123-132.
امین ¬الرعایا، رضوان؛ کاظمیان، سمیه؛ و اسماعیلی، معصومه (1395). پیش بینی تحمل پریشانی بر اساس مؤلفه‌های ارتباطی خانواده مبدأ در زنان مطلقه و غیر مطلقه. زن و جامعه، 7(28)، 106-99.
بهاروند، بهناز؛ کاظمیان مقدم، کبری؛ و هارون ¬رشیدی، همایون (1399). اثر بخشی درمان مبتنی بر شفقت بر توانایی تحمل ابهام و اضطراب مرگ سالمندان. روانشناسی پیری، 6(1)، 13-26
تبریزی، فاطمه؛ قمری، محمد؛ فرحبخش، کیومرث؛ و بزازیان، سعیده (1398). اثربخشي درمان تلفيقي پذيرش و تعهد با شفقت بر نگراني و نشخوار فکري زنان مطلقه. مطالعات روانشناختی، 15(2)، 41-60.
حسین ¬زاده، زهرا؛ قربان ¬شیرودی، شهره؛ خلعتبری، جواد؛ و رحمانی، محمدجواد (1399). اثربخشى درمان هيجان ¬مدار بر انعطاف¬ پذیری كنشى و تحمل پریشانى زنان. خانواده درمانی کاربردی، 1(3)، 23-38.
خجسته مهر، رضا؛ غفاری، نسرین؛ و کرایی، امین (1389). اسنادهای ارتباطی به ¬عنوان پیش بین موقعیت زناشویی زنان. تازه¬ ها و پژوهش های مشاوره، 9 (34)، 107-124.
خجسته ¬مهر، رضا؛ کوچکی، رحیم؛ و رجبی، غلامرضا (1391). نقش واسطه¬اي اِسنادهاي ارتباطي و راهبردهاي حل تعارض غير ¬سازنده در رابطه بين سبك ¬هاي دلبستگي و كيفيت زناشويي. روانشناسی معاصر، 7(2)، 3-14.
خیرالهی، محمد؛ جعفری، اصغر؛ قمری، محمد؛ و باباخانی، وحیده (1398). طراحی مدل پیش¬بینی انعطاف ¬پذیری شناختی بر اساس تحلیل روند تغییرات چرخه زندگی در زوجین متقاضی طلاق. فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 10(39)، 157-180.
دال، ج.؛ استوارت، ج.؛ مارتل، ک.؛ و کاپلان، ج. (2014). درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان متمرکز بر شفقت در روابط :کمک به مراجعین مشتاق صمیمیت و حفظ تعهدات سالم. ترجمه شکوه نوابی ¬نژاد، نادره سعادتی، و مهدی رستمی. (1396). تهران: جنگل.
رئیسی، حمیرا؛ شریفی، طیبه؛ غضنفری، احمد؛ و چرامی، مریم (1399). اثربخشی آموزش خودشفقت ورزی بر داغ اجتماعی و تحمل پریشانی مادران دارای کودکان مبتلا به فلج مغزی. علوم روانشناختی، 19 (93)، 1197-1200.
زارعی محمودآبادی، حسن (1393). اثربخشی بازآموزی سبک¬ های اسنادی بر بهبود ابعاد عملکرد خانواده زوجین متقاضی طلاق. مشاوره و روان درمانی خانواده، 4(39)، 367-387.
زنجانی، زهرا؛ مقبلی¬ هنزایی، معصومه؛ و محسن¬آبادی، حمید (1397). ¬رابطه بين افسردگي، تحمل پريشاني و مشكل در تنظيم هيجان با اعتياد به استفاده از تلفن همراه در دانشجويان دانشگاه كاشان. دو ماهنامه فیض، 22(4)، 420-411.
سعادتی، نادره؛ رستمی، مهدی؛ و دربانی، سیدعلی (1395). مقایسه اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان متمرکز بر شفقت در تقویت عزت نفس و سازگاری پس از طلاق زنان مطلقه. روانشناسی خانواده، 3(2)، 45-58.
شجاعی واژنانی، فاطمه؛ سهرابی، احمد؛ عزیزی، آرمان؛ محمدی رایگانی، مهشید؛ و نصیری، غفار (1398). تأثیر درمان مبتنی بر شفقت بر صمیمیت زناشویی و تنظیم هیجان زوجین. رویش روانشناسی، ۸ (۱۲)، 20-11.
شمس، جمال؛ عزیزی، علیرضا؛ و میرزایی، آزاده (1389). بررسی رابطه تحمل آشفتگی و تنظیم هیجانی با میزان وابستگی دانشجویان به سیگار. پژوهش حکیم، 13(1)، 11-18.
شهابی، مهرنسا؛ امین ¬یزدی، سیدامیر؛ مشهدی، علی؛ و حسنی، جعفر (1396). نقش نگرش مذهبی در تحمل پریشانی روانشناختی و دشواری نظم جویی هیجان دانشجویان دانشگاه تهران. پژوهش در دین و سلامت، 3(4)، 32-47.
شهبازی، مسعود؛ کرایی، امین؛ و کیانی جم، ناهید (1396). استانداردهای زناشویی و اِسنادهای ارتباطی به‌عنوان پیش بین های سازگاری و ناسازگاری زناشویی زنان. دوفصلنامه روانشناسی خانواده، ۴ (۲)، ۲۹-۴۲.
عراقیان، شیما؛ نجات، حمید؛ توزنده¬ جانی، حسن؛ و باقرزاده گلمکانی، زهرا (1399). مقایسه اثربخشی درمان مهارت های مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی و درمان مبتنی بر شفقت برکیفیت روابط بین¬ فردی و تحمل آشفتگی زنان دارای تعارض. مجله اصول بهداشت روانی، 22(3)، 191-180.
علوی، خدیجه (1388). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی گروهی در کاهش افسردگی دانشجویان مشهد. پایان ¬نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
علوی، خدیجه ؛ مدرس غروی، مرتضی؛ امین یزدی، سید امیر؛ و صالحی ¬فدردی، جواد (1390). اثربخشی رفتاردرمانی دیالکتیکی به شیوه¬ ی گروهی (با تکیه بر مولفه¬ های هوشیاری فراگیر بنیادین، تحمل پریشانی و تنظیم هیجانی) بر نشانه های افسردگی در دانشجویان. اصول بهداشت روانی، 13 (2)، 35-124.
فراهانی، سمیه و رازقی، نرگس (۱۳۹۸). اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر کیفیت زندگی زنان آسیب ¬دیده از خیانت زناشویی. کنفرانس بین ¬المللی علوم¬ تربیتی، روانشناسی، مشاوره، آموزش و پژوهش. تهران: دانشگاه جامع علمی‌کاربردی سازمان همیاری شهرداری‌ها و مرکز توسعه خلاقیت و نوآوری علوم نوین.
فروتن، مهدی؛ نجات، حمید؛ و توزنده‌جانی، حسن (1399). مقایسه اثربخشی شفقت درمانی و رفتار درمانی دیالکتیکی بر تحمل آشفتگی و کنترل درد در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس (ام‌اس). مطالعات ناتوانی، 10(1)، 30-40.
فقیه، صبا؛ و كاظمی، حمید (1397). اثربخشی زوج¬ درمانی هیجان¬ مدار بر تحمل پریشانی زوجین نابارور شهر اصفهان. سلامت جامعه، 12(1)، 29-22.
قمری، حسین؛ گرجیان، حسن؛ و کردی، یاشار (1398). بررسی رابطة بین خودشفقتی و دلزدگی زناشویی با تحمل پریشانی در مادران دارای فرزندان معلول. دومین همایش ملی آسیب¬ های اجتماعی.
کشاورز محمدی، ربابه؛ و خلعتبری، جواد (1397). اثربخشی درمان خودشفقت ورزی بر تحمل پریشانی، تنظیم هیجان و حساسیت اضطرابی زنان مطلقه. آسیب شناسی، مشاوره و غنی سازی خانواده، 4(1)، 7-32.
محمودپور، عبدالباسط؛ فرحبخش، كیومرث؛ حسینی، به¬ رزان، و بلوچ¬ زاده، الهام (1397). پیش -بینی تعهد زناشویی زنان بر اساس شیوه¬ های دلبستگی، خودشفقتی و تحمل پریشانی. مشاوره و روان درمانی خانواده، 8(1)، 65-84.
نوری، حمیدرضا؛ و شهابی، بهاره (1396). اثربخشی آموزش شفقت با خود بر افزایش تاب آوری مادران دارای فرزند مبتلا به اتیسم. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 18(3)، 118-126.
Baucom, D. H., Epstein, N., Sayers, S. L., & Sher, T. G. (1989). The role of cognitions in marital relationships: Definitional, methodological, and conceptual issues. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 57, 31–38.
Beaumont, E., Irons, C., Rayner, G., & Dagnall, N. (2016). Does compassion-focused therapy training for health care educators and providers increase self-compassion and reduce self-persecution and self-criticism? Journal of Continuing Education in the Health Professions, 36 (1), 4-10.
Bluth, K., & Eisenlohr-Moul, T. A. (2017). Response to a mindfulness self-compassion intervention in teens: A within-person association of mindfulness, self compassion, and emotional well-being outcomes. Journal of Adolescence, 57, 108-118.
Braehler, C., Gumley, A., Harper, J., Wallace, S., Norrie, J., & Gilbert, P. (2013). Exploring change processes in compassion focused therapy in psychosis: Results of a feasibility randomized controlled trial. British Journal of Clinical Psychology, 52 (2), 199-214.
Cropley, C. J., & Reid, S. A. (2008). A latent variable analysis of couple closeness, attributions, and relational satisfaction. Counseling and Therapy for Couples and Families, 16, 364–374.
Dale, S. K., Cohen, M. H., Kelso, G. A., Cruise, R. C., Weber, K. M., Watson, C., & Brody, L. R. (2014). Resilience among women with HIV: Impact of silencing the self and socioeconomic factors. Sex Roles, 70 (5-6), 221-231. doi: 10.1177/1534735418772095. Epub 2018 Apr 22.
Elaine, B. C. J. & Hollins, M. (2016). Exploration of a training program for student therapists that employs Compassionate mind training (CMT) to develop compassion for self and others. The Arts in Psychotherapy, 22, 5-13.
Epstein, N. B., Chen, F., & Beyder‐Kamjou, I. (2005). Relationship standards and marital satisfaction in Chinese and American couples. Journal of Marital and Family Therapy, 31 (1), 59-74.
Fincham, F. D., & Bradbury, T. N. (1992). Assessing attribution in marriage: The Relationship Attribution Measure. Journal of Personality and Social Psychology, 64, 449- 452.
Fincham, F. D., Paleari, G., & Regalia, C. (2002). Forgiveness in marriage: The role of relationship quality, attributions, and empathy. Journal of Personal Relationships, 9, 27-37.
Gilbert P. (2009). Introducing Compassion Focused-Therapy. Advances in Psychiatric Treatment, 15 (3), 199–208.
Gilbert P. (2010). Compassion focused therapy special issue. Cognitive Therapy, 3, 197-201.
Gonzalez-Hernandez, E., Romero, R., Campos, D., Burichka, D., Diego-Pedro, R., Baños, R., & Cebolla, A. (2018). Cognitively-based compassion training (CBCT) in breast cancer survivors: A randomized clinical trial study. Integrative Cancer Therapies, PubMed, 17 (3), 684-696.
Hilt, L. M. (2004). Attribution retraining for therapeutic change: Theory, practice, and future directions. Journal of Imagination, Cognition, and Personality, 23, 289–307.
Kim, Y. I., & Jang, S. J. (2019). Explaining gender differences in changes in volunteering after divorce. The Sociological Quarterly, 60 (1), 138-167.
Kimmes, J. G., & Durtschi, J. A. (2016). Forgiveness in romantic relationships: The roles of attachment, empathy, and attributions. Journal of Marital and Family Therapy, 42 (4), 645-658.
Neff, K., & Beretvas, S. N. (2012). The role of self-compassion in romantic relationships. Self and Identity, 12, 78-98.
Repokari L, Punamäki R-L, Unkila-Kallio L, Vilska S, Poikkeus P, Sinkkonen J, et al. (2007). Infertility treatment and marital relationships: a 1-year prospective study among successfully treated ART couples and their controls. Human Reproduction, 22 (5),1481-91.
Schaan, V. K., Schulz, A., Schachinger, H., & Vogele, C. (2019). Parental divorce is associated with an increased risk to develop mental disorders in women. Journal of Affective Disorders, 257, 91-99.
Simons, J.S. & Gaher, R.M. (2005). The Distress Tolerance Scale: Development and validation of a self-report measure. Motivation and Emotion, 29 (2), 83-102.
Soysa, C. K., & Wilcomb, C. J. (2015). Mindfulness, self-compassion, self-efficacy, and genders predictors of depression, anxiety, stress, and well-being. Mindfulness, 6 (2), 217-226.
Taghavi Dinani P, Bagheri F, & Khalatbari J. (2020). A qualitative study of the experiences of divorced men and women on the psychological factors affecting divorce. Journal of Psychological Science, 19 (86), 213-228.
Wang, X., Chen, Z., Poon, K., Teng, F., & Jin, S. (2017). Self-compassion decreases acceptance of own immoral behaviors. Personality and Individual Differences, 106, 329-333.
Watkins, N. K. (2019). A longitudinal analysis of depression: Associations with parental divorce during emerging adulthood. Doctoral dissertation, Indiana University.
Yarnell, L. M., & Neff, K. D. (2013). Self-compassion, interpersonal conflict resolutions, and well-being. Self and Identity, 12 (2), 146-59.
Zvolensky, M. J., Bernstein, A., & Vujanovic, A. A. (Eds.). (2011). Distress tolerance: Theory, research, and clinical applications: The Guilford Press, New York.