رابطه سرمایه عاطفی رهبر با سلامت سازمانی با توجه به نقش واسطه‌ای سرمایه عاطفی پرستاران
محورهای موضوعی : روان شناسیمهرداد جباري هرسيني 1 , محسن گل پرور 2 *
1 - دانشگاه ؟آزاد اسلامي، واحد اصفهان (خوراسگان)
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)
کلید واژه: کلیدواژه‌ها: سرمایه عاطفی رهبر, سرمایه عاطفی, سلامت سازمانی, پرستاران ,
چکیده مقاله :
چکیده: در محیط‌های کاری پرستاران سرپرستان، نقشی با اهمیت در نیرو و نشاط آنها و سلامت محیط کار ایفاء می‌کنند. این پژوهش با هدف تعیین رابطه سرمایه عاطفی رهبر با سلامت سازمانی با توجه به نقش واسطه‌ای سرمایه عاطفی پرستاران اجرا شد. روش پژوهش همبستگی در قالب مدل‌سازی معادلات ساختاری و جامعه آماری پژوهش پرستاران یک بیمارستان دولتی در استان چهارمحال و بختیاری بودند که از میان آنها 196 پرستار به‌شیوه در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامة سرمایة عاطفی رهبر محقق ساخته (LACQ)، پرسشنامة سرمایه عاطفی (ACQ)، و پرسشنامة سلامت سازمانی (OHQ) برای سنجش متغیرهای پژوهش استفاده شد. داده‌ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌سازی معادلات ساختاری تحلیل گردید. نتایج نشان داد که بین سرمایه عاطفی رهبر با سرمایه عاطفی پرستاران و سلامت سازمانی رابطه مثبت و معنادار، و بین سرمایه عاطفی پرستاران با سلامت سازمانی رابطه مثبت و معنادار (01/0p<) وجود دارد. نتایج مدل‌سازی معادله ساختاری و تحلیل واسطه‌ای (آزمون بوت استراپ) نشان داد که سرمایه عاطفی پرستاران می تواند به‌عنوان متغیر واسطه در رابطه میان سرمایه عاطفی رهبر با سلامت سازمانی عمل کند.
Abstract: Supervisors play an important role in the nurses’ vigor and vitality and the health of the work environment. This research was carried out with the aim of determining the relationship between the leader's affective capital and organizational health considering to the mediating role of nurse’s affective capital. The research method was correlation in the framework of structural equation modeling and the statistical population of the study was nurses of a governmental hospital in Chaharmahal and Bakhtiari province, among which 196 persons were selected trough accessible sampling manner. Researcher made Leader’s Affective Capital Questionnaire (LACQ), Affective Capital Questionnaire (ACQ) and Organizational Health Questionnaire (OHQ) were used to measure research variables. Results revealed that there is a positive significant relationship between leader's affective capital with nurse’s affective capital and organizational health (p<0.01), also there is a positive significant relationship between nurse’s affective capital and organizational health (p<0.01). Results of structural equation modeling and mediation analysis (bootstrap test) indicated that nurse’s affective capital is a complete mediator on the relationship between leader's affective capital and organizational health.
احمدپور ترکمانی، مهوش (1396). الگوی ساختاری رابطه رهبری صادقانه با سرمایه‌گذاری جمعی عاطفی، رفتارهای مدنی ـ سازمانی و عملکرد شغلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، خوراسگان.
ریحان‌اصل، سپیده (1391). رابطه بین عدالت سازمانی ادراک‌شده، رفتارهای مدنی سازمانی، سلامت سازمانی و توانمندی سازمانی بین کارکنان شرکت پتروشیمی خارگ. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان، خوراسگان.
ستارخانی مقدمی، نفیسه (1396). رابطه استرس شغلی با رفتارهای نوآورانه و رفتارهای مدنی ـ سازمانی با توجه به نقش واسطه‌ای سرمایه عاطفی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، خوراسگان.
سربلوک‌زاده هرندی، بدرالزمان (1397). رابطه سرپرستی سوءاستفاده‌گرانه با سرمایه‌گذاری جمعی عاطفی و هم‌آفرینی ارزشی فضایل انسانی با توجه به نقش تعدیل‌کننده سرمایه عاطفی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، خوراسگان.
عباس‌پور، عباس و براتی، هادی (1397). تأثیر سبک رهبری بر خوش‌بینی سازمانی با توجه به نقش میانجیگری جو روانشناختی. پژوهش‌نامه روانشناسی مثبت، 4(1)، 49-62.
عنایتی، مهناز (1397). الگوی ساختاری رابطه سرمایه‌گذاری جمعی عاطفی با سرمایه عاطفی، بهزیستی روانشناختی و شکایات جسمانی در میان پرستاران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، خوراسگان.
عنایتی، مهناز و گلپرور، محسن (1397). الگوی ساختاری رابطه سرمایه گذاری جمعی عاطفی با سرمایه عاطفی و شکایات روان تنی در پرستاران. نشریه آموزش پرستاری، 7(3)، 64-57.
صفدریان، زهرا (1397). رابطه رهبری مخرب با استرس شغلی و عملکرد شغلی با توجه به نقش تعدیل‌کننده سرمایه‌گذاری جمعی عاطفی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، خوراسگان.
کاویان‌مبارکه، نرگس (1396). الگوی ساختاری رابطه استرس شغلی و فرسودگی هیجانی با سرمایه عاطفی، عملکرد و موفقیت شغلی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان، خوراسگان.
کلاه‌ریز، فهیمه (1397). رابطه مبادله رهبر ـ عضو با رفتارهای انحرافی با توجه به نقش واسطه‌ای (میانجی) سرمایه عاطفی و رضایت از پاداش روانشناختی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان، خوراسگان.
گلپرور، محسن (1390). ساخت و آماده‌سازی پرسشنامه سلامت سازمانی 35 سؤالی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان، خوراسگان.
گلپرور، محسن (1395). سرمایه عاطفی: کارکردها و ضرورت‌ها. چاپ اول، تهران: جنگل.
میرمحمدی، سیدمحمد؛ و رحیمیان، محمد. (1393). بررسی تأثیر رهبری اصیل بر خلاقیت فردی کارکنان با توجه به نقش میانجی سرمایه روانشناختی. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت در ایران، 18(3)، 181-203.
نصراصفهانی، فهیمه (1396). رابطه رهبری صادقانه با عملکرد شغلی و رفتارهای مدنی ـ سازمانی با توجه به نقش واسطه‌ای هم‌آفرینی ارزشی فضایل انسانی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی صنعتی و سازمانی، دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان، خوراسگان.
نیک‌پی، ایرج (1393). بررسی تأثیر ادراک رهبری اصیل بر رفتار شهروندی سازمانی از طریق سرمایه روانشناختی در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های خرم‌آباد. رساله دکتری منتشر نشده، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه اصفهان.
Adil, A., & Kamal, A. (2016). Impact of psychological capital and authentic leadership on work engagement and job related affective well-being. Pakistan Journal of Psychological Research, 31(1), 1-21.
Arokiasamy, A. R. (2018). Linking transformational leadership with organi-zational health of secondary school teachers: A conceptual model and research proposition. Economics, Management and Sustainability, 3(1), 21-33.
Avolio, B. J., Gardner, W. L., Walumbwa, F. O., Luthans, F., & May, D. R. (2004). Unlocking the mask: A look at the process by which authentic leaders impact follower attitudes and behaviors. The Leadership Quarterly, 15, 801-823.
Coladonato, A. R., & Manning, M. L. (2017). Nurse leader emotional intelligence: How does it affect clinical nurse job satisfaction? Nursing Management, 48(9), 26-32.
Dulebohn, J. H., Bommer, W. H., Liden, R. C., Brouer, R. L., & Ferris, G. R. (2011). A meta-analysis of antecedents and consequences of leader-member exchange: Integrating the past with an eye toward the future. Journal of Management, 38(6), 1715-1759.
Farmanova, E., Bonneville, L., & Bouchard, L. (2018). Organizational health literacy: Review of theories, frameworks, guides, and implementation issues. INQUIRY: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing, 55. https://doi.org/10.11-77/0046958018757848.
Ferreira, A. I., da Costa Ferreira, P., Cooper, C. L., & Oliveira, D. (2018). How daily negative affect and emotional exhaustion correlates with work engagement and presenteeism-constrained productivity. International Journal of Stress Management. 26(3), 261-271. http://dx.doi.org/10.-1037/str0000114.
Khan, N. R., Ghouri, A. M., & Awang, M. (2013). Leadership styles and organizational citizenship behavior in small and medium scale firms. Researchers World-Journal of Arts, Science & Commerce, 4(2), 153-163.
Little, L. M., Simmons, B. L., & Nelson, D. L. (2007). Health among leaders: Positive and negative affect, engagement, and burnout, forgiveness and revenge. Journal of Management Studies, 44, 243-260.
Maroofi, F. (2016). Role of positive affective experiences of transformational leadership’s impact and incentives for creative performance and organizational citizenship behaviors. International Journal of Asian Social Science, 6(6), 327-339.
Martinez, S. A., Beebe, L. A., Thompson, D. M., Wagener, T. L., Terrell, D. R., & Campbell, J. E. (2018). A structural equation modeling approach to understanding pathways that connect socioeconomic status and smoking. PLoS One, 13(2), e0192451.
Özer, Ö., Uğurluoğlu, Ö., Saygılı, M., & Sonğur, S. (2019). The impact of work alienation on organizational health: a field study in health sector. International Journal of Healthcare Management, 12(1), 18-24.
Peterson, S. J., Walumbwa, F. O., Avolio, B. J., & Hannah, S. T. (2012). The relationship between authentic leadership and follower job performance: the mediating role of follower positivity in extreme contexts. The Leadership Quarterly, 23(3), 502-516.
Pordeli, F., & Vazifeh, Z. (2017). Examination of the impact of promotion of organizational health on organizational commitment among employees of Zabol University of Medical Sciences. Revista QUID (Special Issue), 2444-2455.
Prezerakos, P. E. (2018). Nurse managers' emotional intelligence and effective leadership: A review of the current evidence. The Open Nursing Journal, 12, 86-92.
Rego, A., Sousa, F., Marques, C., & Cunha, M. P. (2014). Hope and positive affect mediating the authentic leadership and creativity leadership. Journal of Business Research, 67(2), 200-210.
Singh, A., & Jha, S. (2018). Exploration of people centric organizational health dimensions: a study of Indian R&D organization. Industrial and Commercial Training, 50(7/8), 393-408.
Szczygiel, D. D., & Mikolajczak, M. (2018). Emotional intelligence buffers the effects of negative emotions on job burnout in nursing. Frontiers in Psychology, 9, 2649.
Tse, H. H. M., Troth, A. C., Ashkanasy, N. M., & Collins, A. L. (2018). Affect and leader-member exchange in the new millennium: A state-of-art review and guiding framework. The Leadership Quarterly, 9, 135-149.
Wong, C. A., Cummings, G. G., & Ducharme, L. (2013). The relationship between nursing leadership and patient outcomes: a systematic review update. Journal of Nursing Management 21(5), 709-724.