بررسی اعتبار، ساختار عاملی، و روایی ملاکی مقیاس مقبول‌نمایی اجتماعی مارلو ـ کران
محورهای موضوعی : روان شناسی
علی رضا عظیم پور
1
*
,
طیبه رحیمی پردنجانی
2
1 - دانشگاه سلمان فارسی، کازرون
2 - دانشگاه بجنورد، دانشکده علوم انسانی، گروه روانشناسی
کلید واژه:
چکیده مقاله :
در پرسشنامه‌های خودگزارش‌دهی، تورش مقبول‌نمایی اجتماعی مشاهده می‌شود. از این‌رو سنجش مقبول‌نمایی اجتماعی و مهار آن، روشی رایج برای بهبود یافته‌های مبتنی بر این پرسشنامه‌هاست. یکی از معمول‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری این تورش، فرم 13 گویه‌ای مقیاس مقبول‌نمایی اجتماعی مارلو و کران (MCSDS؛ رینولدز، 1982) است که نسخة فارسی آن دارای اعتبار مطلوبی نیست. در این پژوهش با استفاده از داده‌های پژوهش‌های قبل بر دانشجویان شامل 1439 نفر و داده‌های طولی پژوهشی دیگر شامل 90 دانشجو، این ابزار مورد اعتباریابی مجدد واقع شد. تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی، همبستگی گویه‌ها با نمرة کل، ضریب دشواری، شاخص تشخیص، و همچنین بررسی اعتبار به روش همسانی درونی و بررسی روایی ملاکی به شکل مقایسة پرسشنامه‌های گمنام و با نام، همگی بر نمونة اول انجام گردید، و بررسی اعتبار به روش بازآزمایی بر داده‌های مطالعة طولی صورت گرفت. تحلیل عامل اکتشافی نشان داد که این آزمون دارای سه عامل است و تحلیل عامل تأییدی نیز آن را تأیید کرد. با این حال بررسی محتوای گویه‌های عوامل اول و دوم و ابهام در نام‌گذاری، به‌علاوة روایی ملاکی، همسانی درونی، و پایایی عوامل، و همچنین شاخص تشخیص گویه‌ها، اعتبار و روایی عامل اول و سوم را زیر سؤال برد. به‌نظر می‌رسد عوامل اول و سوم چیزی دیگر به جز مقبول‌نمایی اجتماعی را می‌سنجند. با حذف عامل اول و سوم، 7 گویه باقی ماند که برای سنجش و مهار مقبول‌نمایی اجتماعی در تحقیقاتی که از پرسشنامه‌های خودگزارش‌دهی استفاده می‌کنند مناسب است.
In self-report questionnaires, possess social desirability bias can be seen. Then, assessing and controlling social desirability is one of the methods to promote the findings based from such questionnaires. One of the most popular instruments that assesses this bias is 13-items Marlowe-Crowne Social Desir-ability Scale (MCSDS; Reynolds, 1982). However, the Persian version of it does not have satisfactory reliability. In this study, using data from some previous studies among university students (N=1439) and data from a longitudinal study among them (N=90), the scale was revalidated. Explanatory and confirmatory factor analysis, correlation between items and total score, discrimination of the items, relaiability by internal consistency method and examinaing the criterion validity by compairing annonymouse and named questionaires, all were done among the first testing sample. In addition, test-retest reliability testing was done on the longitudinal study. Explanatory factor analysis has shown that the scale consists of three factors. Confirmatory factor analysis confirmed the three-factor model among the entire sample. Howevere, focusing on the meaning factor leaded ambiguity for naming of the items at any factor leaded ambiguity for naming the factors. In addition, criterion validity, internal consis-tency, and stability of the factors, also discrimination of the items, all questioned the reliability and the validity of the first and the third factors. It seems that they assess another things than social desirability. By omitting the first and the third factors, seven items were remained that are suitable to assess social desirability bias for the studies that use self-report questionairs.