تأثیر آموزش جرأت ورزی بر سلامت عمومی دانشجویان سال اول دانشگاه تبریز
محورهای موضوعی : روان شناسی
1 - دانشگاه تبریز
کلید واژه: آموزش جرأتورزی, سلامت عمومی,
چکیده مقاله :
چكيده: سلامت روانی همواره از موضوعات مهم روانشناسی بوده است. پژوهش با هدف بررسی تأثیر برنامة آموزش جرأتورزی بر سلامت عمومی دانشجویان سال اول دانشگاه تبریز انجام شد. طرح پژوهش از نوع آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. به این منظور، چهار دانشکده به‌طور تصادفی از بین دانشکده‌های مختلف دانشگاه تبریز انتخاب شدند و دانشجویان سال اول آنها به پرسشنامة جرأتورزی یولی (1985) پاسخ گفتند. با این روش نمونه‌گیری، 40 دانشجو با کمترین نمرة جرأتورزی انتخاب و از طریق جایگزینی تصادفی به گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. آنان فرم رضایت آگاهانه را امضاء کردند و به مقیاس جرأتورزی راتوس و پرسشنامة سلامت عمومی پاسخ دادند (پیش‌آزمون). نتایج آزمون t مستقل تفاوت معناداری را در میزان جرأتورزی دو گروه نشان نداد. سپس، گروه آزمایش به مدت هشت هفتة متوالی تحت برنامه آموزش جرأتورزی در 8 جلسة 90 دقیقه‌ای قرار گرفت. اعضای هر دو گروه بعد از اتمام برنامة آموزشی (پس‌آزمون) و دو ماه بعد از آن (پیگیری) بار دیگر پرسشنامة سلامت عمومی را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر با نرم‌افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که برنامة آموزش جرأتورزی بر سلامت عمومی، سلامت جسمی، اضطراب، کارکرد اجتماعی، و افسردگی دانشجویان تأثیر مثبت داشت (01/0P<). بر اساس نتایج آزمون تعقیبی LSD، اثر عمل آزمایشی پایدار بود (01/0P<). در نهایت، پیشنهاد می‌شود در جهت ارتقای سلامت عمومی دانشجویان، آموزش جرأتورزی در دانشگاه‌ها از جمله برای دانشجویان سال اول دانشگاه تبریز، به‌صورت یک برنامة عمومی به اجرا درآید.
Abstract: Mental health is one of the most important issues in psychology which is influenced by many factors and affects one’s performance. The present research was carried out to study effectiveness of the assertiveness training program on general health in the first year students of Tabriz University. It had a pretest-posttest experimental design with a control group and repeated measures. Four faculties were selected through cluster random sampling, and freshmen from each faculty completed the Yulee Assertiveness Question-naire (1985). According to the purposeful sampling method, 40 students who obtained the least scores for assertiveness, were chosen and divided into experimental and control groups through random assignment. They signed informed consent forms and completed the Rathus Assertiveness scale and General Health Questionnaire (pretest). Results of independent t-tests showed no significant difference between assertiveness of the groups. Then, the experimental group received assertiveness training program which was a 90- minute session per week for 8 successive weeks. Again, at the end of the training program (post test), and also at the two month follow up, members of the two groups completed the GHQ. Data were analyzed by the SPSS statistical software and using Repeated Measure of Variance. Findings showed: Assertiveness training program had positive effects on general health, physical health, anxiety, social performance, and depression (P<0.01). On the basis of the results of the LSD Test, effect of the experimental treatment was stable (P<0.01). Finally, Assertiveness training is suggested as a common program to improve freshmen’s general health in all universities including first year students of Tabriz University.
بحرینی، م. (1377). تاثیر آموزش جرأت‌مندی بر اعتماد به نفس و جرأت‌مندی دانشجویان پرستاری در بوشهر، پایان‌نامة کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشکدة توانبخشی و علوم بهزیستی.
بحرینی، م.، محمدی، م.، زارع، م. ع.، و شهامت، ش. (1384). تأثیر آموزش ابراز وجود بر میزان اعتماد به نفس دانشجویان پرستاری. مجلة ارمغان دانش، سال 10، شمارة 37، صص 89-96.
بیرامی، م. (1383). بررسی اپیدمیولوژی اختلالات روانی در میان دانشجویان دانشگاه تبریز. گزارش نهایی طرح پژوهشی. دانشگاه تبریز، معاونت پژوهشی.
پاولف، ایوان (1927). ایوان پاولف یکی از بنیانگذاران فیزیولوژی مدرن. دانشکند: ویژه‌نامه، شماره 17، صص 18-21.
پائیزی، م.، شهرآرای، م.، فرزاد، و.، و صفائی، پ. (1386). بررسی اثربخشی آموزش ابراز وجود بر شادکامی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر پایه دوم رشتة علوم تجربی دبیرستان‌های تجربی. مجلة مطالعات روانشناختی، دورة 3، شمارة 4، صص 25-43.
رحیمی، ج.، حقیقی، ج.، مهرابی‌زاده هنرمند، م.، و بشلیده، ک. (1385). بررسی تأثیر آموزش جرأتورزی بر مهارت‌های اجتماعی، اضطراب اجتماعی، و ابراز وجود در دانش آموزان پسر سال اول مقطع متوسطه. مجلة علوم‌تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دورة 3، سال 13، شمارة 1، صص 111-124.
روشن، ر.، و شعیری، م. (1383). بررسی سطوح و انواع تنیدگی و راهبردهای مقابله‌ای در دانشجویان و مقایسۀ آن در دانشجویان شاهد و غیرشاهد. دو ماهنامۀ دانشور، ویژه مقالات روانشناسی، 2، 60-49.
ریس، ش.، و گراهام، ر. اس. (1379). آموزش ابراز وجود: چگونه کسی باشید که واقعاً هستید؟ ترجمة منیجه شهنی ییلاق و علیرضا رضائی. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز. تاریخ انتشار به زبان اصلی (1991).
سازمان بهداشت جهانی (1377). برنامه آموزش مهارت¬های زندگی. ترجمه ربابه نوری قاسم¬آبادی و پروانه محمدخانی. تهران: معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور. تاریخ انتشار به زبان اصلی (1996).
سهرابی، ف.، و معتمدین، م. (1384). بررسی مقایسه‌ای بهداشت روانی، رضایت زناشویی و ابراز
وجود والدین دانـش‌آموزان (دختـر و پسر) کم‌تـوان ذهنـی و عادی در اسـتان آذربایـجان
غربی. پژوهشکدة تعلیم و تربیت، سازمان آموزش و پرورش استان آذربایجان غربی.
شرقی، ح. (1383). بررسی تأثیر آموزش ابراز وجود بر عملکرد تحصیلی، افسردگی، و پرخاشگری دانشجویان مراکز تربیت معلم اهواز. پژوهشکدة تعلیم و تربیت استان خوزستان.
عاشوری، ا.، ترکمن¬ملایری، م.، و فدائی، ز. (1387). اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر ابراز وجود در کاهش پرخاشگری و بهبود پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستانی. مجلة روانپزشکی و روانشناسی بالینی، سال 14، شماره 4، صص 393-389.
عبدی، عادل (1383). آشنایی با قوانین مهم اجتماعی: کتاب کار دانش‌آموز. تهران: برگ زیتون.
کافی، سید موسی، و بوالهری، جعفر (1377). خلاصة گزارش طرح پژوهشی مقایسۀ وضع تحصیلی و سلامت روانی گروهی از دانشجویان دانشگاه تهران در بدو ورود و پس از سه سال. تهران: دانشگاه تهران، معاونت دانشجویی فرهنگی.
کرامتی، هادی، مرادی، علیرضا، و کاوه، منیژه (1387). بررسی و مقایسه کارکرد خانواده و سیمای روانشناختی فرزندان شاهد. فصلنامه نوآوری آموزشی، سال چهارم، شماره 11، صص 90-108.
کرمی¬نوری، رضا. (1380). مطالعه احساس شادی و خوشبختی و عوامل مؤثر در آن در دانشجویان ایرانی. اولین کنگره بهداشت روان دانشجویان، دانشگاه تهران .
مان، ل. ن. (1374). اصول روانشناسی. ترجمة محمود ساعتچی (1374). تهران: سپهر. تاریخ انتشار به زبان اصلی 1995.
مجد، ف. (1377). بررسی وضعیت عاطفی ـ تحصیلی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه تهران. تهران: دانشگاه تهران، مرکز مشاورۀ دانشجویی.
منصوری، ف. (1377). بررسی رابطۀ ساده و چندگانه عزت¬نفس، احساس تنهایی، و اضطراب اجتماعی با ابراز وجود دانش¬آموزان دختر دبیرستان¬های نظام جدید شهرستان اهواز. پایان¬نامۀ کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز.
موسوی، س. ع. م.، پورفروزنده، ا.، و براهنی، م. ت. (1372). بررسی میزان فشارهای روانی وارده بر دانشجویان و چگونگی رفتارهای مواجهه‌ای، مقابله‌ای آنان. خلاصه مقالات دومین سمپوزیوم سراسری استرس، دانشگاه علوم پزشکی ایران، انستیتو روانپزشکی ایران.
میلانی¬فر، ب. (1376). بهداشت روانی. تهران: قومس.
نیسی، ع.، و شهنی ییلاق، م. (1380). تأثیر آموزش ابراز وجود بر ابراز وجود، عزت¬نفس، اضطراب اجتماعی، و بهداشت روانی دانش¬آموزان پسر مضطرب اجتماعی دبیرستان‌های شهرستان اهواز. گزارش تحقیق، دانشکدة علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
هومن، ع. (1376). استانداردسازی و هنجاریابی پرسشنامة سلامت عمومی برای دانشجویان دوره روزانه. کارشناسی تربیت معلم، موسسه تحقیقات تربیتی.
وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری. (1380). بررسی وضعیت سلامت روانی دانشجویان ورودی 80-79. تهران. وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری، دفتر مرکزی مشاورۀ دانشجویی.
Abootorabi Kashani, P., & Bayat, M. (2010). The effect of social skills training (assertiveness) on assertiveness and self-esteem increase of 9 to 11 year-old female students in Tehran, Iran. World Applied Sciences Journal, 9, 1028-1032.
Allberty, G., & Emmones F. (1982). What is the assertiveness? Okland, Ca: New Harbinger Publications.
Arrindel, W. A., Sanders, M. R., Hagerman, W. J., & Pickers gill, M. J. (1991). Correlative of assertiveness in normal and clinical samples: A multi dimensional approach. Behavior Research and Therapy, 12, 153-282.
Baumrind, D. (1973). The development of instrumental competence through socialization. Minnesota Symposia on Child Psychology (vol 7). Minneapolis: University of Minnesota Press.
Bronestein-Burrows, P. (1981). Patterns of parent behavior: A cross-cultural study. Merrill-Palmer Quarterly, 27, 129-143.
Elliott, T. R., & Gramling, S. E. (1990). Personal assertiveness and the effects of social support among college students. Journal of Counseling Psychology, 37, 427-436.
Goldard, C., & Goldard, D. (2003). A practical guide to counseling children. Translated by: Minoo Parniani. Tehran: Roshd.
Hargie, O. & Dickson, D. (2004). Skilled Interpersonal Communication: research, theory, and practice (4th edition). London, Rutledge
Lazarus, A. (1971). Behavior therapy and clinical problems: A critical overview. Annua1 Review of Behavior.
Lin, Y., Shiah, S., Chang, Y. C., Lai, T., Wang, K. Y., & Chou, K. R.
(2004). Evaluation of an assertiveness training program on nursing and medical student’s assertiveness, self-esteem, and interpersonal communication satisfaction. Nurse Education Today, 24, 656-665.
McNeilly, R. A., & York, C. (1990). Social skills training and the role of a cognitive component in developing school assertion in adolescents. Canadian Journal of Counseling, 21, 120-135.
Natvig, K., Albrektsen, G., & Qvarnstron, U. (2003). Associations between
psychosocial factors and happiness among school adolescents. International Journal of Nursing Practice, 9, 166-175.
Perczel, D., & Tringer, L. (1998). Introducing assertiveness training in Hungary. Scandinavian Journal of Behavior Therapy, 27, 124-129.
Rattus, S. A. (1990). Psychology (fourth edition). San Francisco: Holt, Rinehart and Wineston.
Ravicz, S. (1998). High on stress: A woman's guide to optimizing the stress
in her life. Okland, Ca: New Harbinger Publications.
Salter, S. (1949). Conditioned reflex therapy. New York: Academic Press.
Sobhi-Gharamaleki, N., & Rajabi, S. (2010). Efficacy of life skills training on increase of mental health and self esteem of the students. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 5, 1818-1822.
Temple, S., & Robson, P. (1991). The effect of assertiveness training on self esteem. British Journal of Occupational Therapy, 54, 329-332.
Wolpe, L. (1958). Psychotherapy by reciprocal inhibition. Stanford, California: Stanford University Press.
Yen, R., Shin, Sh., Yue, C. u., Chang, T., Kwua, Y., Kuei, R. (2004). Evaluation of an assertiveness training program on nursing and medical students’ assertiveness, self-esteem, and interpersonal communication satisfaction. Nurse Education Today, 24, 656-665.