فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - اثر توان‌بخشی شناختی کنترل مهاری بر کارکردهای اجرایی گرم: خطرپذیری و درک زمان در کودکان دارای اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی
  بتول  نجاری الموتی جاوید پیمانی مریم بهرامی هیدجی شیدا سوداگر ناهید  هواسی سومار
  چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر توان‌بخشی شناختی کنترل مهاری بر دو کارکرد اجرایی گرم: خطرپذیری، و درک زمان، در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون، و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 30 دانش‌آمو چکیده کامل

  چکیده: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر توان‌بخشی شناختی کنترل مهاری بر دو کارکرد اجرایی گرم: خطرپذیری، و درک زمان، در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون، و پیگیری با گروه کنترل بود. تعداد 30 دانش‌آموز دختر و پسر ۷ تا ۱2 سال مقطع ابتدایی که در سال تحصیلی 1401-1400 در شهر تهران مشغول به تحصیل بودند و تشخیص اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی را داشتند با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه اسنپ IV، تکلیف رایانه‌ای سنجش خطرپذیری بارت (BART)، و تکلیف رایانه‌ای بازتولید زمان استفاده شد و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها روش تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر به کار رفت. نتایج نشان دادند که در عملکرد گروه‌ آزمایش و گروه کنترل در مؤلفة خطرپذیری و در تکلیف فواصل زمانی بلند مدت از مولفة درک زمان، تفاوت وجود دارد (05/0P<) اما در تکلیف فواصل زمانی کوتاه مدت، بین دو گروه تفاوت معنادار مشاهده نشد. در مجموع چنین به‌دست آمد که تکالیف رایانه‌ای ساختاریافته با هدف تقویت مهار تداخل و پاسخ، در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال نقص ‌توجه/ بیش‌فعالی، به بهبود دو کارکرد اجرایی گرم یعنی خطرپذیری و درک زمان (فواصل زمانی بلندمدت) کمک می‌کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - مرور سیستماتیک پژوهش‌های مرتبط با اهمالکاری تحصیلی (غیرفعّال و فعّال): ارائه یک مدل مفهومی پنتاگونی
  مجتبی  بیرامی پروین کدیور هادی کرامتی مهدی عربزاده جواد کاووسیان
  دریافت اصلاح نهایی مقاله: 23/9/1401 پذیرش مقاله: 24/2/1402 Abstract: The aim of the present study was to systematicallپژوهش حاضر با هدف مرور سیستماتیک مطالعات مرتبط با اهمالکاری تحصیلی برای دست یافتن به یک مدل و چارچوب نظری انجام گردید. این پژوهش از نوع مطالعات ث چکیده کامل

  دریافت اصلاح نهایی مقاله: 23/9/1401 پذیرش مقاله: 24/2/1402 Abstract: The aim of the present study was to systematicallپژوهش حاضر با هدف مرور سیستماتیک مطالعات مرتبط با اهمالکاری تحصیلی برای دست یافتن به یک مدل و چارچوب نظری انجام گردید. این پژوهش از نوع مطالعات ثانویه است و با توجه به روش اجرا، مرور سیستماتیک تلقی می‌شود. بر همین‌ اساس، با جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی و مطالعاتیِ معتبری که در بازة زمانی 1386 تا 1401 (2007-2022 م) از جوانب مختلف به موضوع اهمالکاری تحصیلی پرداخته بود‌ند و با تکیه بر روش پریزما، بعد از شناساییمقاله و غربال 1645 مقاله از میان آنها 43 مقاله برای بررسی انتخاب شدند. نتایج نشان دادند که پیش‌بینی‌ کننده‌ها و همبسته‌های اهمالکاری تحصیلی را می‌توان در قالب پنج رویکرد روان‌شاختی شامل شخصیتی، بافتی‌ ـ محیطی، شناختی ـ عصبی، هیجانی، و انگیزشی ـ ارادی طبقه‌بندی کرد و پیامدهای آن را در قالب دو بخش درونی و بیرونی قرار داد. این طبقه‌بندی به ارائه یک چارچوب نظری تحت عنوان «مدل پنتاگونی اهمالکاری تحصیلی» منجر شد که در آن، بر تعامل بین رویکردها و پیامدها تأکید می‌شود. براساس این نتایج، پیشنهادهایی کاربردی و پژوهشی برای انجام تحقیقات بیشتر در حوزه اهمالکاری تحصیلی (غیرفعّال و فعّال) ارائه شد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - رواسازی و اعتباریابی فرم کوتاه پرسشنامه کارکرد تأملی
  فاطمه عرب علی دوستی محمود  دهقانی مریم روشن سمیه  رباط میلی
  هدف پژوهش حاضر، اعتباریابی یا تعیین ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه کارکرد تأملی بود. جامعه آماری این مطالعه مشتمل بود بر کلیه دانشجـویان دانشگاه‌های پیام‌نور آذربایجان غربی (میاندوآب، شاهین‌دژ، بوکان، و ارومیه) که در سال تحصیلی 1398-1397 شاغل به تحصیل بودند. با نمونه‌گیری چکیده کامل

  هدف پژوهش حاضر، اعتباریابی یا تعیین ویژگی‌های روانسنجی پرسشنامه کارکرد تأملی بود. جامعه آماری این مطالعه مشتمل بود بر کلیه دانشجـویان دانشگاه‌های پیام‌نور آذربایجان غربی (میاندوآب، شاهین‌دژ، بوکان، و ارومیه) که در سال تحصیلی 1398-1397 شاغل به تحصیل بودند. با نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، از میان آنان، 570 نفر انتخاب شدند که به پرسشنامة 8 آیتمی کارکرد تأملی (RFQ) پاسخ دادند. داده‌های جمع‌آوری‌شده به‌صورت تصادفی به دو قسمت برابر (285 نفری) تقسیم ‌شدند که یک گروه، برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی به کار رفت و داده‌های گروه دوم برای تحلیل عاملی تأییدی. نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل عاملی اکتشافی با مؤلفه‌های اصلی و چرخش ابلیمین یک ساختار دوعاملی با نام‌های قطعیت و عدم‌قطعیت را نشان داد. مقدار ارزش ویژه برای قطعیت و عدم‌قطعیت به‌ترتیب 04/2 و 39/1 بود. همچنین، عامل اول (قطعیت) و دوم (عدم‌قطعیت) %56/25 و %42/13 واریانس نمره‌ها را تبیین کردند. نتایج تحلیل عاملی ‌تأییدی ساختار دوعاملی را تأیید کرد (12/76=2χ، 48=df، 01/0=P؛ 98/0=GFI؛ 96/0=AGFI؛ 98/0=CFI؛ 03/0=RMSEA). ضرایب آلفای کرونباخ برای عامل‌ها به‌ترتیب 78/0 و 76/0 به‌دست آمد. به‌علاوه، نتایج بازآزمایی برای عامل‌های قطعیت و عدم‌قطعیت به‌ترتیب 76/0 و 73/0 و شاخص پایایی ترکیبی نیز برای این دو عامل به‌ترتیب 88/0 و 86/0 به‌دست آمد. نتایج همبستگی پیرسون در جهت بررسی روایی همگرای این پرسشنامه با سبک‌های دلبستگی و دشواری در تنظیم هیجان نشان داد که بین این متغیرها رابطه معناداری در سطح 01/0 وجود دارد. کاربرد شاخص فورنل و لاکر نیز روایی واگرا را ‌‌تأیید کرد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان روایی و اعتبار نسخه فارسی کارکرد تأملی (RFQ) را ‌‌تأیید کرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - بررسی تأثیر مشاوره، ساخت‌گرایی مسیر شغلی بر تغییرات کیفی زندگی‌نامه شخصی مسیر شغلی آینده دانش‌آموزان
  پریسا نیلفروشان سیده فاطمه موسوی
  این مطالعه با این هدف انجام شد تا تأثیر مشاوره ساخت‌گرایی مسیر شغلی را بر تغییرات کیفی زندگی‌نامه شخصی مسیر شغلی آینده در دانش‌آموزان دختر پایه نهم، مشخص سازد. روش این پژوهش، نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری آن مشتمل بود بر دانش‌آموزا چکیده کامل

  این مطالعه با این هدف انجام شد تا تأثیر مشاوره ساخت‌گرایی مسیر شغلی را بر تغییرات کیفی زندگی‌نامه شخصی مسیر شغلی آینده در دانش‌آموزان دختر پایه نهم، مشخص سازد. روش این پژوهش، نیمه‌تجربی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری آن مشتمل بود بر دانش‌آموزان دختر پایۀ نهم متوسطۀ اول در شهر اصفهان. از این دانش‌آموزان، 54 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به شیوه تصادفی، در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. مداخله به شیوه گروهی، طی 8 جلسه در گروه آزمایش اجرا شد داده‌ها با استفاده از ابزار زندگی‌نامة شخصی مسیر شغلی آینده (FCA) گردآوری شدند که با استفاده از آزمون مجذور خی و ضریب همبستگی فی و تحلیل مضامین روایتی تحلیل شدند. نتایج آزمون مجذور خی نشان دادند تفاوت میان گروه آزمایش و گواه به لحاظ تعداد تغییرات ایجاد شده در زندگی‌نامه‌های مسیر شغلی آینده، معنا‌دار است (05/0>P). نتایج تحلیل مضامین روایتی نیز نشان می‌دهند که مشاوره ساخت‌گرایی مسیر شغلی باعث ایجاد تغییرات روایتی در زندگی‌نامه شخصی مسیر شغلی آیندۀ دانش‌آموزان می‌شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - بررسی اعتبار، ساختار عاملی، و روایی ملاکی مقیاس مقبول‌نمایی اجتماعی مارلو ـ کران
  علی رضا عظیم پور طیبه رحیمی پردنجانی
  در پرسشنامه‌های خودگزارش‌دهی، تورش مقبول‌نمایی اجتماعی مشاهده می‌شود. از این‌رو سنجش مقبول‌نمایی اجتماعی و مهار آن، روشی رایج برای بهبود یافته‌های مبتنی بر این پرسشنامه‌هاست. یکی از معمول‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری این تورش، فرم 13 گویه‌ای مقیاس مقبول‌نمایی اجتماعی مارلو چکیده کامل

  در پرسشنامه‌های خودگزارش‌دهی، تورش مقبول‌نمایی اجتماعی مشاهده می‌شود. از این‌رو سنجش مقبول‌نمایی اجتماعی و مهار آن، روشی رایج برای بهبود یافته‌های مبتنی بر این پرسشنامه‌هاست. یکی از معمول‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری این تورش، فرم 13 گویه‌ای مقیاس مقبول‌نمایی اجتماعی مارلو و کران (MCSDS؛ رینولدز، 1982) است که نسخة فارسی آن دارای اعتبار مطلوبی نیست. در این پژوهش با استفاده از داده‌های پژوهش‌های قبل بر دانشجویان شامل 1439 نفر و داده‌های طولی پژوهشی دیگر شامل 90 دانشجو، این ابزار مورد اعتباریابی مجدد واقع شد. تحلیل عامل اکتشافی و تأییدی، همبستگی گویه‌ها با نمرة کل، ضریب دشواری، شاخص تشخیص، و همچنین بررسی اعتبار به روش همسانی درونی و بررسی روایی ملاکی به شکل مقایسة پرسشنامه‌های گمنام و با نام، همگی بر نمونة اول انجام گردید، و بررسی اعتبار به روش بازآزمایی بر داده‌های مطالعة طولی صورت گرفت. تحلیل عامل اکتشافی نشان داد که این آزمون دارای سه عامل است و تحلیل عامل تأییدی نیز آن را تأیید کرد. با این حال بررسی محتوای گویه‌های عوامل اول و دوم و ابهام در نام‌گذاری، به‌علاوة روایی ملاکی، همسانی درونی، و پایایی عوامل، و همچنین شاخص تشخیص گویه‌ها، اعتبار و روایی عامل اول و سوم را زیر سؤال برد. به‌نظر می‌رسد عوامل اول و سوم چیزی دیگر به جز مقبول‌نمایی اجتماعی را می‌سنجند. با حذف عامل اول و سوم، 7 گویه باقی ماند که برای سنجش و مهار مقبول‌نمایی اجتماعی در تحقیقاتی که از پرسشنامه‌های خودگزارش‌دهی استفاده می‌کنند مناسب است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - رابطه استرسِ ادراک شده و ولع مصرف با پیش‌بینی بازگشت افراد به مصرف موادِ محرک با واسطه‌گری خودکنترلی
  رویا  جلیلی جواد خلعتبری حسن  احدی شهره قربان شیرودی
  هدف پژوهش حاضر بررسی این نکته بود که در افراد معتاد، با واسطه‌گری خودکنترلی، استرس ادراک شده و ولع مصرف با پیش‌بینی بازگشت افراد به مواد محرک چه رابطه‌ای دارد. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی ـ همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر تمامی افراد مصرف‌کننده مواد چکیده کامل

  هدف پژوهش حاضر بررسی این نکته بود که در افراد معتاد، با واسطه‌گری خودکنترلی، استرس ادراک شده و ولع مصرف با پیش‌بینی بازگشت افراد به مواد محرک چه رابطه‌ای دارد. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی ـ همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر تمامی افراد مصرف‌کننده مواد محرک که در مراکز نگهداری و مراقبتی شهر تهران در سال 1400 مستقر بودند. برای انتخاب نمونه به استناد فرمول مدل‌یابی ساختاری، 250 نفر به‌صورت تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از مقیاس‌های استرس ادراک شده کوهن (PSS)، ولع مصرف مواد فرانکن ((DDQ، پیش‌بینی بازگشت افراد به مواد رایت (PRS)، و خودکنترلی تانجی استفاده شد. تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیل مسیر نشان داد که رابطه مثبت و معناداری (01/0>P) بین استرس ادراک شده و پیش‌بینی بازگشت به مصرف مواد محرک با واسطه‌گری خودکنترلی، و بین ولع مصرف مواد با پیش‌بینی بازگشت به مصرف مواد محرک با واسطه‌گری خودکنترلی وجود دارد. همچنین رابطه منفی و معناداری (01/0>P) بین خودکنترلی و پیش‌بینی بازگشت به مصرف مواد محرک وجود دارد. بدین روی می‌توان گفت که با افزایش استرس ادراک شده و ولع مصرف، بازگشت به مصرف مواد محرک افزایش و میزان خودکنترلی کاهش می‌یابد، و با کاهش خودکنترلی نیز بازگشت به مصرف مواد محرک افزایش می‌یابد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن، ذهنیت‌های طرحواره‌ایِ کودک شاد و بزرگسال سالم در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری: مطالعه تک‌آزمودنی
  مریم   نوری زاده میرابادی مرجان حسین زاده تقوایی رضا  مولودی شیدا سوداگر مریم بهرامی هیدجی
  پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن و ذهنیت‌های طرحواره‌ای کارآمد در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با ساختار تک آزمودنی از نوع ABA بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر کلیه زنان چاق مبتلا به اختلال چکیده کامل

  پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی طرحواره‌درمانی بر سبک‌های خوردن و ذهنیت‌های طرحواره‌ای کارآمد در افراد چاق مبتلا به اختلال پرخوری انجام شد. طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با ساختار تک آزمودنی از نوع ABA بود. جامعه آماری این پژوهش مشتمل بود بر کلیه زنان چاق مبتلا به اختلال پرخوری که در سال‎های 1400-1399 به یک کلینیک لاغری شهر تهران مراجعه کرده بودند. از جامعه آماری پژوهش، با توجه به ملاک‌های ورود به پژوهش و خروج از آن، هشت نفر انتخاب شدند. ابزارهای جمع‌آ‌وری داده‌‌ها شامل پرسشنامه سبک‌های خوردن داچ (DEBQ)، پرسشنامه ذهنیت‌های طرحواره یانگ (SMQ)، و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود. طرحواره‌درمانی در قالب 20 جلسه 90 دقیقه‌ای گروهی، و 4 جلسه تکمیلی انفرادی 45 دقیقه‌ای اجرا شد. شرکت‌کنندگان، 3 بار در مرحله خط پایه، و 10 بار در مرحله مداخله ارزیابی قرار شدند. و 8 هفته پس از مداخله، هر 2 هفته یک‌بار، به‌وسیله ابزار اندازه‌گیری مورد پیگیری قرار گرفتند. برای تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها ابتدا نمره‌های شرکت‌کنندگان به‌صورت انفرادی طی سه مرحلة خط پایه، ده مرحلة مداخله، و چهار مرحلة پیگیری جمع‌آوری گردید و در ادامه با استفاده از نمودار روند نمره‌های شرکت‌کنندگان در مراحل مختلف خط پایه، مداخله، و پیگیری، مورد تحلیل دیداری قرار گرفت. سپس با استفاده از شاخص‌های اندازة اثر، درصد ‌داده‌های ناهمپوش (PND)، درصد بهبودی و شاخص تغییرات معتبر (RCI)، میزان اثربخشی درمان تعیین گردید. یافته‌ها نشان داد که نمره‌های ذهنیت‌های کارآمدِ؛ کودک شاد، و بزرگسال سالم در مرحلة مداخله نسبتِ به مرحلة خط پایه در مورد بیشتر شرکت‌کنندگان دارای روند صعودی و افزایشی و معنادار بود. نمره‌های سبک‌های خوردن هیجانی در مورد همة افراد و سبک‌های خوردن بیرونی و بازداری‌شده نیز در مورد اکثر افراد، سیر نزولی و کاهشی داشت و معنادار بود. همچنین نمره‌های شاخص RCI حاکی از ثبات نتایج طرحواره‌درمانی در مرحله پی‌گیری بود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی و تغییرناپذیری اندازه‌گیری مقیاس شکوفایی زوجی
  منوچهر   رضائی بلال ایزانلو ناصر عباسی حبیبه بشیرنژاد
  رضایت زوجی در پژوهش‌های زیادی مورد مطالعه قرار گرفته اما به ماهیت و سنجش روابط زوجی شکوفا توجه کمی اختصاص یافته است. از طرف دیگر، مقیاس‌های فعلی اندازه‌گیری کیفیت رابطة در قسمت بالایی پیوستار سنجش، فاقد حساسیت هستند؛ نکته‌ای که مانع پیشروی به سمت درک و سنجش شکوفایی زوجی چکیده کامل

  رضایت زوجی در پژوهش‌های زیادی مورد مطالعه قرار گرفته اما به ماهیت و سنجش روابط زوجی شکوفا توجه کمی اختصاص یافته است. از طرف دیگر، مقیاس‌های فعلی اندازه‌گیری کیفیت رابطة در قسمت بالایی پیوستار سنجش، فاقد حساسیت هستند؛ نکته‌ای که مانع پیشروی به سمت درک و سنجش شکوفایی زوجی می‌شود. از این‌رو، هدف پژوهش حاضر، ترجمه و مطالعه قابلیت انطباق‌پذیری ساختار عاملی مقیاس شکوفایی زوجی (CFM) در نمونه‌های ایرانی بود. جامعه آماری مطالعه حاضر متشکل بود از معلمان متأهل استان زنجان در سال 1401ـ1400 (2021-2022) که از میان آنان با روش نمونه‌گیری در دسترس، 429 نفر انتخاب شدند. در مطالعه حاضر، یافته‌های حاصل از تحلیلِ موازی، آزمون MAP، و تحلیل شبکه اکتشافی حاکی از ساختار تک‌عاملی CFM بود. همچنین بروندادهای تحلیل بوت‌استرپ جهت بررسی میزان ثبات ساختار عاملی، تک‌بُعدی بودن CFM را مورد تأیید قرار دادند. تحلیل‌های مبتنی بر نظریه سؤال ـ پاسخ، برازش گویه‌ها با مدل پاسخ مدرج را تأیید کرد و شیب گویه‌ها حاکی از قدرت تمیز همه سؤالات بود که نشان می‌دهد همه گویه‌ها دارای آگاهی بودند. علاوه‌بر این، تحلیل‌های مبتنی بر نظریه سؤال ـ پاسخ تصدیق کرد که هر سه نسخه CFM به ترتیب از نسخه بلند تا نسخه کوتاه، بیشترین میزان آگاهی را ارائه می‌کنند که نشان‌دهنده مطلوب بودن نسخه‌های کوتاه در بین نمونه‌های مورد مطالعه نیز بود. شاخص‌های برازش، آماره‌های آلفا، پایایی ترکیبی، و شاخص AVE در هر سه نسخه CFM، هم در کل نمونه و هم به تفکیک جنسیت، مطلوب بودند. ریشه دوم AVE در کل نمونه برابر 826/0 بود که از برقرار بودن روایی تشخیصی در سطح سازه حکایت داشت. نتایج مربوط به تغییرناپذیری ساختار عاملی براساس جنسیت در نسخه بلند در چهار مدل شکلی، متریک، اسکالر و دقیق نشان داد که تغییرناپذیری در تمامی مدل‌ها برقرار است. متغیر شکوفایی زوجی با دیگر متغیرهای به‌کاررفته در این مطالعه روابط معناداری داشت که حاکی از روایی همگرا و واگرای مطلوب CFM بود. یافته‌های مطالعه حاضر گواه بر این بود که CFM از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است و با هنجارهای فرهنگی جامعه ایران سازگاری دارد. پرونده مقاله