تقویت موفقیت توسط سرمایه روان شناختی از طریق تضعیف استرس شغلی در معلمان زن
محورهای موضوعی :محسن گل پرور 1 * , رضا صادقی 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان
2 - دانشگاه آزاد اسلامي، واحد اصفهان (خوراسگان)
کلید واژه: موفقیت شغلیاسترس شغلی سرمایه روان شناختی معلمان زن,
چکیده مقاله :
این پژوهش با هدف بررسی تقويت موفقيت شغلي توسط سرمایه روان شناختی از طريق تضعيف استرس شغلی در میان معلمان زن اجرا شد. جامعه آماري پژوهش را معلمان زن مقطع ابتدایی در شهر اصفهان تشكيل دادند كه از بين آنها 221 نفر به شيوة نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامه سرمایه روان شناختی (PCQ)، پرسشنامه استرس شغلی (JSQ)، و پرسشنامه موفقیت شغلی (CSQ) پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون و الگو سازی معادلة ساختاری (SEM) تحليل شدند. نتایج نشان دادند که بین سرمایه روان شناختی با استرس شغلی رابطة منفی و معنادار، ولی بین سرمایه روان شناختی و موفقیت شغلی رابطة مثبت و معنادار وجود دارد ( 01/0P<). همچنین بین استرس شغلی با موفقیت شغلی رابطه منفی و معنادار به دست آمد. نتایج مدل سازی معادلة ساختاری و تحلیل واسطه ای نشان دادند که استرس شغلی متغیر واسطه ای پاره ای در رابطة سرمایه روان شناختی با موفقیت شغلی معلمان زن است.
Abstract: This research was administered with the aim of strengthening success by psycho-logical capital through weakening job stress among female teachers. The statistical population of the study consisted of female elementary school teachers in Isfahan city, of which 221 teachers were selected by simple random sampling method and then responded to Psychological Capital Questionnaire (PCQ), Job Stress Questionnaire (JSQ) and Career Success Questionnaire (CSQ). Data were analyzed using Pearson’s correlation coefficient and structural equation modeling (SEM). Results revealed that there is a negative significant relationship between psychological capital and job stress, but there is a positive significant relationship between psychological capital and career success (P<0.01). Results of structural equation modeling and mediation analysis indicated that job stress is a partial mediator on the relationship between psycho-logical capital and career success.
بابائیان، علي؛ سیدنقوی، ميرعلي؛ علیزاده، حسين؛ و پورغلامی، محمدرضا (1391). تأثیر سرمایه روان شناختی بر رضایت شغلی افسران مذکر ناجا (مورد مطالعه فا.ا.قزوین). فصلنامه پژوهش های مدیریت انتظامی، 7(3)، 369-346.
حدادیان، علیرضا؛ و محمدزاده، زهره (1393). بررسی اثر تعارض کار خانواده بر فرسودگی شغلی با اثر واسط سرمایه روان¬شناختی در بین کارکنان بانک های دولتی شهرستان گناباد. پژوهش نامه مدیریت تحول، 6(12)، 158-135.
دیانت نسب، مدینه؛ جاویدی، حجت اله؛ و بقولی، حسین (1393). نقش واسطه گری استرس شغلی در رابطه بین سرمایه روان شناختی با عملکرد شغلی کارکنان. فصلنامه روش ها و مدل های روان شناختی، 4(15)، 89-75.
عبدی، عبدالرسول؛ و گل پرور، محسن (1396). پیش بینی مؤلفه های کیفیت زندگی کاری از طریق مؤلفه های فضایل سازمانی ادراک شده در کارکنان یک سازمان دولتی. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 18(1)، 68-57.
عبدوی بافتانی، محمد؛ فاریابی، محمد؛ مدرسی، سعید؛ و حسنی نژاد، مجید (1395). بررسی پیش آمدها و پی آمدهای سرمایه روان شناختی. فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 5(1)، 198-173.
علی پور، ابراهیم (1395). رابطه بین استرس و رضایت شغلی با توجه به نقش سرمایه روان شناختی پرستاران در بیمارستان های شهر لاهیجان. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، گرایش مدیریت نیروی انسانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت.
کریمی، فریبا؛ و مرادمند، رضا (1390). بررسی ابعاد استرس شغلی دبیران دوره متوسطه. فصلنامه آموزش و ارزشیابی، 4(13)، 121-107.
گل پرور، محسن؛ و قضوی، اصغر. (1389). نقش حمایت اجتماعی و سیاست ها و اقدامات سازمانی در موفقیت شغلی. دو فصلنامه روان شناسی معاصر، 5(1)، 29-21.
گل پرور، محسن؛ و میرزایی، زینت (1395). الگوی ساختاری تأثیر سرمایه روان شناختی بر موفقیت مسیر شغلی با توجه به نقش میانجی تعهد و رضایت. فصلنامه پژوهش نامه روان شناسی مثبت، 2(2)، 94-81.
نامور، یوسف؛ و بهشتی، سریه (1393). بررسی رابطه بین سرمایه روان شناختی و تعهد با عملکرد شغلی. فصلنامه آینده پژوهی مدیریت، 25(101)، 21-13.
نعیمی، قادر؛ و عرب زاده، مهدی (1391). رابطه استرس و رضایت شغلی با سلامت روانی معلمان مقطع ابتدایی. فصلنامه مشاوره و روان درمانی، 1(2)، 107-96.
Aspinwall, L., & Staudinger, U.M. (2003). A psychology of human strengths: Fundamental questions and future directions for positive psychology. Washington, DC: American Psychological Association.
Avey, J. B. (2014). The left side of psychological capital: new evidence on the antecedents of PsyCap. Journal of Leadership & Organizational Studies, 21(2), 141-149.
Avey, J. B., Luthans, F., & Jensen, S. (2009). Psychological capital: A positive resource for combating stress and turnover. Human Resource Management, 48(5), 677-693.
Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2011). Meta-analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152.
Badran, M. A., & Youssef-Morgan, C. M. (2015). Psychological capital and job satisfaction in Egypt. Journal of Managerial Psychology, 30(3), 354-370.
Baezzat, F., Mirmostafaee, M., Akbari, A., & Abbasi-Asl, R. (2017). Causal model for depression based on psychological capital by mediating of hospital stress and anxiety in woman nurses. Women Health Bulletin, 4(4): e13241.
Bao, S., & Taliaferro, D. (2015). Compassion fatigue and psychological capital in nurses working in acute care settings. International Journal for Human Caring, 19(2), 35-40.
Baron, R. A., Franklin, R. J., & Hmieleski, K. M. (2016). Why entrepreneurs often experience low, not high, levels of stress: The joint effects of selection and psychological capital. Journal of Management, 42(3), 742-768.
Biswas-Diener, R., Kashdan, T. B., & Minhas, G. (2011). A dynamic approach to psychological strength development and intervention. The Journal of Positive Psychology, 6(2), 106-118.
Brandt, T., Gomes, J. F. S., & Boyanova, D. (2011). Personality and psychological capital as indicators of future job success? Liiketaloudellinen Aikakauskirja, 3(11), 263-289.
Cesaro, R. J. (2016). Psychological capital as a mediator between team cohesion and productivity. Unpublished Doctoral Dissertation, College of Social and Behavioral Sciences, Walden University. 104 pages
Dawkins, S., Martin, A., Scott, J., & Sanderson, K. (2013). Building on the positives: a psychometric review and critical analysis of the construct of psychological capital. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 86(3), 348-370.
Dawkins, S., Martin, A., Scott, J., & Sanderson, K. (2015). Advancing conceptualization and measurement of psychological capital as a collective construct. Human Relations, 68(6), 925-949.
Dello Russo, S., & Stoykova, P. (2015). Psychological capital intervention (PCI): a replication and extension. Human Resource Development Quarterly, 26(3), 329-347.
Demerouti, E., van Eeuwijk, E., Snelder, M., & Wild. U. (2011). Assessing the effects of “personal effectiveness” training on psychological capital, assertiveness and self-awareness using self-other agreement. Career Development International, 16(1), 60–81.
Dewe, P. J., O’Driscoll, M. P., & Cooper, C.L. (2012). Theories of psychological stress at work. In R. J. Gatchel & I. Z. Schultz (eds.), Handbook of occupational health and wellness (pp. 23-38). New York: Springer.
Ding, Y., Yang, Y., Yang, X., Zhang, T., Qiu, X., He, X., Wang, W., Wang, L., & Sui, H. (2015). The mediating role of coping style in the relationship between psychological capital and burnout among Chinese nurses. PLoS ONE, 10(4), 1-14.
Ertosun, O. Z., Erdil, O., Deniz, N., & Lutfihak, A. (2015). Positive psychological capital development: a field study by the Solomon four group design. International Business Research, 8(1), 102-111.
Golparvar, M. (2016). Unconventional functions of deviant behaviors in the relationship between job stress and emotional exhaustion: Three study findings. Current Psychology, 35(3), 269-284.
Grebner, S., Elfering, A., & Semmer, N. K. (2010). The success-resource model of job stress. In P. L. Perrewé & D. C. Ganster (Eds.), Research in occupational stress and well-being: Vol. 8, New developments in theoretical and conceptual approaches to job stress (pp. 61-108). Bingley, UK: Emerald.
Hefferon, K., & Boniwel, I. (2011). Positive psychology: Theory, research and applications. First edition, United Kingdom, Open University Press.
Javaheri, A. (2017). Psychological capital: An internal resource for counseling students coping with academic and clinical stress. Unpublished Doctoral Dissertation, the Faculty of the School of Education, The College of William & Mary in Virginia. 153 pages
Kasser, T., & Ryan, R. M. (1993). A dark side of the American dream: Correlates of financial success as a life aspiration. Journal of Personality and Social Psychology, 65(2), 410-422.
Koller, S. L., & Hicks, R. E. (2016). Psychological capital qualities and psychological well-being in Australian mental health professionals. International Journal of Psychological Studies, 8(2), 41-53.
Lambert, E.G., Hogan, N.L., & Griffin, M.L. (2007). The impact of distributive and procedural justice on correctional staff job stress, job satisfaction, and organizational commitment. Journalof Criminal Justice, 35(6), 644-656.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal and coping. New York: Springer.
Linley, P.A., Joseph, S., Harrington, S., & Wood, A. (2006). Positive psychology: Past, present, and (possible) future. The Journal of Positive Psychology, 1(1), 3-16.
Liu, L., Chang, Y., Fu, J., Wang, J., & Wang, L. (2012). The mediating role of psychological capital on the association between occupational stress and depressive symptoms among Chines physicians: A cross-sectional study. BMC Public Health, 12(219), 1-8.
Lorenz, T., Beer, C., Pütz, J., & Heinitz, K. (2016). Measuring psychological capital: Construction and validation of the Compound PsyCap Scale (CPC-12). PLoS ONE, 11(4), 1-17.
Luthans, F., & Youssef-Morgan, C. M. (2017). Psychological capital: An evidence-based positive approach. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 4, 339-366.
Mehryar, D., & Golparvar, M. (2015). An analysis of the structural relationship of big five personality factors with job happiness and career success. British Journal of Education, Society & Behavioral Science, 11(2), 1-10.
Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarrino, A. J (2006). Applied multivariate research: design and interpretation. Thousand Oaks, London: SAGE publications.
Nabi, ¬G. R. (2001). The relationship between HRM, social support and subjective career success among men and women. International Journal of Manpower, 22¬(5), 457-474.
Nafei, W. (2015). Meta-analysis of the impact of psychological capital on quality of work life and organizational citizenship behavior: A study on Sadat City University. International Journal of Business Administration, 6(2), 42-59.
Nguyen, T. D., Trang, T., & Nguyen, M. (2012). Psychological capital, quality of work life and quality of life of marketers: Evidence from Vietnam. Journal of Macro-marketing, 32(1), 87-95.
Parker, S. K., Morgeson, F. P., & Johns, G. (2017). One hundred years of work design research: Looking back and looking forward. Journal of applied psychology, 102(3), 403--420.
Schwartz, B. (2000). Pitfalls on the road to a positive psychology of hope. In J. E. Gillham & J. Templeton (Eds.), the science of optimism and hope: Research essays in honor of Martin E. P. Seligman (pp. 399-412). Philadelphia, PA: Templeton Foundation Press.
Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5–14.
Sheldon, K. M., & King, L. (2001). Why positive psychology is necessary. American Psychologist, 56 (3), 216-217.
Shen, X., Yang, Y., & Wang, Y. (2014). The association between occupational stress and depressive symptoms and the mediating role of psychological capital among Chinese university teachers: a cross-sectional study. BMC Psychiatry, 30(14/329), 1-8.
Wang, X., & Lian, X. (2015). Psychological capital, emotional labor and counterproductive work behavior of service employees: The moderating role of leaders’ emotional intelligence. American Journal of Industrial and Business Management, 5(6), 388-395.
Wen, M. L.-Y., & Lin, D. Y.-C. (2014). Does psychological capital combat learning and adaptive stress of college freshmen. Journal of Studies in Education, 4(1), 25-42.