پیش بینی کیفیت روابط زناشویی بر اساس باورهای ارتباطی و خلاقیّت هیجانی
محورهای موضوعی :محبوبه امین 1 , علی اکبر سلیمانیان 2 , احمد حیدرنیا 3
1 - دانشگاه بجنورد
2 - دانشگاه بجنورد
3 - دانشگاه بجنورد
کلید واژه: کیفیت روابط زناشویی باورهای ارتباطی خلاقیّت هیجانی,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر پیش بینی کیفیت روابط زناشویی براساس باورهای ارتباطی و خلاقیّت هیجانی است. در این پـژوهش تـوصیفی ـ همبستگی، 327 نـفر از فرهنگیانِ متأهل از طریق نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند و پرسشنامه های سازگاری زوجی اصلاح شده (RDAS)، باورهای ارتباطی (RBI)، و خلاقیت هیجانی (ECI) را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با روش همزمان، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان دادند که خلاقیّت هیجانی رابطة مثبت و معناداری با کیفیت روابط زناشویی دارد. از میان خرده مقیاس های باورهای ارتباطی، باور به مخرب بودن مخالفت، و باور به عدم تغییرپذیری همسر، رابطة منفی و معنادار با کیفیت روابط زناشویی دارند. همچنین، هر سه متغیر قادر به پیش بینی کیفیت روابط زناشویی هستند. با توجه به نتایج این پژوهش می باید به ضرورت توجه به باورهای ارتباطی، خلاقیّت هیجانی، استفاده از برنامه های آموزشیِ مناسب در جهت تصحیح باورهای ناکارآمد، و آگاهی و تنظیم هیجانی برای افزایش کیفیت روابط زناشویی تأکید کرد.
Abstract Hope and self-efficacy might play a constructive and important role in the sub-stance abuse recovery process and prevention of repeated lapses in the process of therapy. This research has been conducted with the aim of the examination of such a role by comparing hope and self-efficacy of addicts in mainten-ance methadone therapy who were without lapses and those with repeated lapses. This re- search was a causal-comparative design study. The population of the research consisted of all the addicts referred to the maintenance metha- done therapy centers of Khorramabad city in the first half of 1394 (2015). For this purpose, one group of 40 patients with repeated lapses and another group of 40 patients without lap-ses were selected by convenience sampling. They were asked to fill Hope and Self-Effi- cacy Questionnaires. Results of analysis of variance indicated that although the scores of hope were high in these two groups, there was no significant difference between them in this variable, and they were significantly different only in self-efficacy. It could be concluded that, in order to gain positive and maintaining therapeutic outcomes, in addition to high levels of hope, high levels of self-efficacy are also necessary.
"ازخوش، منوچهر؛ و عسگری، علی (1386). اندازه گیری باورهای غیرمنطقی در روابط زناشویی: استانداردسازی پرسشنامه باورهای ارتباطی. فصلنامه روان شناسان ایرانی، (14)4، 153-137. اسلامی، معصومه؛ و بهاری، فرشاد (1389). اسطوره های ذهنی زناشویی (راهنمای درمان). مشهد: فراانگیزش
اسماعیل پور، خلیل؛ خواجه، وجیهه؛ و مهدوی، نفیسه (1392). پیش بینی رضایت زناشویی همسران بر اساس باورهای ارتباطی و مهارت های ارتباطی. فصلنامه خانواده پژوهی، (33)9، 44-29
جوکار، بهرام؛ و البرزی، محبوبه (1389). رابطه ویژگی های شخصیت با خلاقیت هیجانی و خلاقیتِ شناختی. مطالعات روان شناختی، (1)8، 109-89. حیدری، محمود؛ مظاهری، محمدعلی؛ و پوراعتماد، حمیدرضا (1384). رابطه باورهای ارتباطی با احساسات مثبت نسبت به همسر. فصلنامه خانواده پژوهی، (2)1، 130-121
خجسته مهر، رضا؛ کوچکی، رحیم؛ و رجبی، غلامرضا (1391). نقش واسطه ای اسنادهای ارتباطی و راهبردهای حل تعارض غیرسازنده در رابطه بین سبک های دلبستگی و کیفیت زناشویی. روان شناسی معاصر، (2)7، 14-3
خلعتبری، جواد؛ قربان شیرودی، شهره؛ و مهدیون، زهرا (1388). تأثیر آموزشِ برنامة آمادگی ازدواج بر باورهای ارتباطی زوجین. فصلنامه روان شناسی تربیتی، (1)1، 45-32
خواجه، نبی ا...؛ بهرامی، فاطمه؛ فاتحی زاده، مریم؛ و عابدی، محمدرضا (1391). پیش بینی بهزیستی روان شناختی بر اساس کیفیت روابط زناشویی، همدلی، و سیستم سازی در دانشجویان متأهل دانشگاه اصفهان. مطالعات روان شناختی، (2)8، 95-73
سلیمانیان، علی اکبر؛ و محمدی، اکرم (1388). بررسی رابطه هوش هیجانی و رضایت زناشویی. پژوهش نامه تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، (19)5، 150-131
سیاوشی، حسین؛ و نوابی نژاد، شکوه (1384). رابطه بین الگوهای ارتباط زناشویی و باورهای غیرمنطقی دبیران دبیرستان های ملایر. تازه ها و پژوهش های مشاوره، (34)4، 15-9
سیف، سوسن؛ و اسلامی، معصومه (1387). نقش باورهای ارتباطی در کارکرد خانواده و سازگاری زناشویی. اندیشه های نوین تربیتی، (2و1)2، 130-99
شایسته، گلناز؛ صاحبی، علی؛ و علیپور، احمد (1385). بررسی رابطه رضایت¬مندی زناشویی با باورهای ارتباطی و انتظارات غیرمنطقی زوجین. فصلنامه خانواده پژوهی، (7)2، 238-223
صبری، مصطفی؛ البرزی، محبوبه؛ و بهرامی، محمود (1392). رابطه الگوهای ارتباطی خانواده، هوش هیجانی و خلاقیت هیجانی در دانش آموزان دبیرستانی. اندیشه¬های نوین تربیتی، (2)9، 63-35
صلاحیان، افشین؛ صادقی، مسعود؛ بهرامی، فاطمه؛ و شریفی، مریم (1389). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و بخشودگی با تعارضات زناشویی. مطالعات روان شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه الزهرا، (2)6، 140-115
عباسی بورندرق، سکینه؛ کیمیایی، علی؛ و قنبری هاشم آبادی، بهرام علی (1392). بررسی و مقایسه اثربخشی زوج درمانی تلفیقی و رفتاری ـ شناختی روی باورهای ارتباطی زوجینِ متقاضی طلاق. فصلنامه پژوهش های نوین روان شناختی، (31)8، 76-58
عبـداللهی، محمدحسین؛ فـراهانی، محمدنقی؛ و ابـراهیمی، احترام (1387). بررسی و مقـایسه رابطه بین سبک های مقابله با تنیدگی، خلاقیت هیجانی و سلامت عمومی در دختران دانشجو. مجله روان شناسی، 45، (1)12، 103-89
عبدالمحمدی، کبری (1385). بررسی و مقایسه رابطه باورهای ارتباطی و تعارضات زناشویی در زنان و مردانِ مراجعه کننده به دادگاه. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی
عیسی زادگان، علی؛ شیخی، سیامک؛ بشرپور، سجاد؛ و سعادتمند، سعید (1392). رابطه راهبردهای نظم دهی شناختی هیجان و خلاقیت هیجانی با سلامت عمومی در بین دانشجویان. مجله پزشکی ارومیه، (1)24، 10-1
عیسی زادگان، علی؛ میکائیلی منیع، فرزانه؛ جناآبادی، حسین؛ و قلی نژاد، فریده (1392). مقایسه سبک های تفکر و خلاقیت هیجانی در بین دانش آموزان تیزهوش و عادی. فصلنامه افراد استثنائی، (11)3، 105-87
عیسی نژاد، امید؛ احمدی، احمد؛ و اعتمادی، عذرا (1389). اثربخشی غنی سازی روابط بر بهبود کیفیت روابط زناشویی زوجین. مجله علوم رفتاری، (1)4، 16-9
فولادي، فائزه؛ اژه اي، جواد؛ غلامعلي لواساني، مسعود؛ برزگر كهنمويي، ساناز؛ و جلواني، راضيه (۱۳۹۲). اثربخشي آموزش مهارت هاي ارتباطي بر بهبود کيفيت زندگي زنان متأهل. فصلنامه آموزش و ارزشیابی، 21، ۱۲۷-۱۴۱
لطیفیان، مرتضی؛ و دلاورپور، محمدآقا (1391). بررسی رابطه سبک دلبستگی و سلامت روان با واسطه گری خلاقیت هیجانی. فصلنامه تازه های علوم شناختی، (2)14، 62-45
مشتاقی، مرضیه؛ آتش پور، حمید؛ آقایی، اصغر؛ و علامه، فرید (1392). اثربخشی آموزش گروهی انسان گرایی بر باورهای ارتباطی مردان. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، (3)14، 42-32
مظاهري، محمدعلی؛ و پوراعتماد، حمیدرضا (1382). مقياس باورهاي ارتباطی، چاپ نشده، پژوهشكده خانواده، دانشگاه شهيد بهشتي
منصور، لادن؛ و عبدالمحمدی، کبری (1387). بررسی رابطه بین باورهای ارتباطی و سازگاری زناشویی کارکنان زن متأهل دانشگاه شهید بهشتی. فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی، (2)2، 280-265
مؤمن زاده، فرید؛ مظاهری، محمدعلی؛ و حیدری، محمود (1384). ارتباط تفکر غیرمنطقی و الگوهای دلبستگی با سازگاری زناشویی. فصلنامه خانواده پژوهی، (4)1، 378-369
مهانیان خامنه، مهری؛ برجعلی، احمد؛ و سلیمی زاده، محمدکاظم (1385). بررسی رابطه هوش هیجانی و رضایت زناشویی. روان شناسی 39، (3)10، 320-308
واقعی، سعید؛ مظلوم، رضا؛ و احمدی، حمیده (1387). بررسی ارتباط میزان خشنودی زناشویی با باورهای ارتباطی زناشویی در پرستاران متأهل شاغل در بیمارستان های دانشگاهی شهر مشهد. فصلنامه پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی مشهد، 19، 49-43
هاشمی، سهیلا (1388). بررسی رابطه هوش هیجانی، خلاقیت هیجانی، و خلاقیت در دانشجویان هنر، ادبیات و علوم پایه. اندیشه های نوین تربیتی، (2)5، 102-79
یوسفی، ناصر (1390). بررسی شاخص های روان سنجی مقیاس کیفیت زناشویی، فرم تجدید نظر شده (RDAS). پژوهش¬های روان شناسی بالینی و مشاوره، (2)1، 200-183
Addis, J., & Bernard, M. E. (2002). Marital adjustment and irrational beliefs. Journal of Rational-Emotive and Cognitive-Behavioral Therapy, 20(1), 3-13
Adital, B., & Lovee, Y. (2005). Dyadic characteristics of individual attri-butes: attachment, neuroticism, and their relations to marital quality and closeness. American Journal of Orthopsychiatry, 4, 621- 639
Averill, J. R. (1994). What influences the subjective experiences of emotion? I fell, therefore I am- I think. In P. Ekman and R. J. Davidson (Eds.), The Nature of Emotion: Fundamental Questions. New York: Oxford University Press
Averill, J. R. (1999). Individual differences in emotional creativity: Struc-ture and correlates. Journal of Personality, 67(2), 331-371
Averill, J. R. (2004). Emotional intelligence and emotional creativity compared. Psychological Inquiry, 15, 228-233
Averill, J. R., Koo Chon, K., & Woong Hahn, D. (2001). Emotions and creativity, East and West. Asian Journal of Psychology, 4, 165-183
Eidelson, R. J., & Epstein, N. (1982). Cognition and relationship mal-adjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 50(5), 715-720
Fincham, F. D., & Bradbury, T. N. (1993). Marital satisfaction, depression, and attributions: A longitudinal analysis. Journal of Personality and Social Psychology, 64(3), 442-452
Fuchs, G. L., Kumar, V. K., & Porter, J. (2007). Emotional creativity, alexi-thymia and styles of creativity. Creativity Research Journal, 19(2-3), 233-245
Ghadiri Nezhadyan, F., & Abdi, B. (2010). Factor structure of Emotional Creativity Inventory (ECI-Averill, 1999) among Iranian undergraduate students in Tehran universities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 1836-1840
Gutbezahl, J., & Averill, J. R. (1996). Individual differences in emotional creativity as manifested in words and pictures. Creativity Research Jour-nal, 9(4), 327-337
Hamamci, Z. (2005). Dysfunctional relationship beliefs in marital satis-faction and adjustment. Social Behavior and Personality: An Inter-national Journal, 33(4), 313-328
Hollist, C. S., & Miller, R. B. (2005). Perceptions of attachment style and marital quality in midlife marriage. Family Relations, 54(1), 46-57
Ivcevic, Z., Brackett, M. A., & Mayer, J. D. (2007). Emotional intelligence and emotional creativity. Journal of Personality, 75(2), 199-236
Jacobson, N. S., Waldron, H., & Moore, D. (1980). Toward a behavioral profile of mental distress. Journal of Counseling and Clinical Psycho-logy, 49, 269- 277
Javanmard, G., & Mohammadi Gharegozlo, R. (2013). The study of relation-ship between marital satisfaction and personality characteristics in Iranian families. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84(9), 396-399
Johnson, D. R. (1995). Assessing marital quality in longitudinal and life course studies. Family assessment, (ed. Jane Close Conoley & Elaine Buterick werth) Lincoln, NE Buros institute of mental measurements, university of Nebraska-Lincoln
Katiraei, S., Haghighat, M., Bazmi, N., Ramezanzadeh, F., & Bahrami, H. (2010). The study of irrational beliefs, defense mechanisms, and marital satisfaction in fertile and infertile women. Journal of Family and Re-productive Health, 4(3), 129-133
Krejcie, R. V., & Morgan, D. V. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30, 608-619
Khalatbari, J., Ghorbanshiroudi, S., Niaz Azari, K., Bazleh, N., & Safaryazdi, N. (2013). The Relationship between marital satisfaction and emotional stability. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84(9), 869-873
Kronmuller, K. T., Backenstrass, M., Victor, D., Postelnicu, I., Schenkenbach, C., Joest, K., & Mundt, C. (2011). Quality of marital relationship and dep-ression: Results of a 10-year prospective follow-up study. Journal of Affective Disorders, 128(1), 64-71
Moller, A. T., Rabe, H. M., & Nortje, C. (2001). Dysfunctional beliefs and marital conflict in distressed and non-distressed married individuals. Journal of Rational-Emotive and Cognitive-Behavioral Therapy, 19(4), 259-270
Moller, A. T., & Van Zyl, P. D. (1991). Relationship beliefs, interpersonal per-ception and marital adjustment. Journal of Clinical Psychology, 47(1), 28-33
Rauer, A. J., & Volling, B. L. (2005). The role of husbands, and wives, emo-tional expressivity in the marital relationship. Sex Roles, 52(9/10), 577-587
Renshaw, K. D., Blais, R. K., & Smith, T. W. (2010). Components of negative affectivity and marital satisfaction: The importance of actor and partner anger. Journal of Research in Personality, 44(3), 328-334
Story, L., & Bradbury, T. (2004). Understanding marriage and stress: Essen-tial questions and challenges. Journal of Clinical Psychology Review, 23(8), 1139-1162
Uebelacker, L. A., & Whisman, M. A. (2005). Relationship beliefs, attributions, and partner behaviors among depressed married women. Cognitive Therapy and Research, 29(2), 143-154. "